راهنمای نگهداری، انبارش و حمل تسمه نقاله (نوار نقاله)

از بین همه اجزای سیستم تسمه نقاله، آسیب پذیرترین قسمت در برابر اثرات محیطی و سایر عوامل طول عمر تسمه نقاله  است. به همین دلیل چرخه تعویض تسمه نقاله نسبت به بقیه اجزا کوتاهتر است. هزینه تسمه نقاله تقریباً بین 25 تا 35 درصد از کل هزینه نصب سیستم تسمه نقاله را شامل‌ می‌شود. بنابراین اجرای یک قانون سختگیرانه در زمینه نگهداری و جابجایی تسمه نقاله ها، برای افزایش عملکرد و طول عمر تسمه نقاله امری ضروری است. روش‌های انبار کردن غیراصولی‌ می‌تواند منجر به آسیب تسمه نقاله شود که هنگام نصب عملکرد ضعیفی از خود نشان‌ می‌دهد. با افزایش طول زمان ذخیره سازی و افزایش اندازه رول تسمه نقاله، اهمیت پیروی از روش‌های صحیح نیز افزایش‌ می‌یابد. برای انبار کردن و حمل تسمه نقاله معمولا از استانداردهای ISO 5285  و  DIN 7716 به عنوان مرجع استفاده‌ می‌شود.

هنگام تحویل گرفتن تسمه نقاله از سازنده یا فروشنده، مهم است که تسمه نقاله حول هسته با سطح مقطع مربع پیچانده شده باشد (شکل 1). این هسته برای حمل کردن و انبار کردن تسمه نقاله بسیار حیاتی است.

شکل 1 تسمه نقاله باید دور یک هسته مربعی پیچانده شده باشد.

هنگام انبار کردن تسمه نقاله مهمترین قسمت این است که در یک محیط بسته نگه داری شود. قرار دادن تسمه نقاله روی یک پایه نگهدارنده و بالاتر از سطح زمین (شکل 2) بهترین گزینه است. در این حالت نیروی وزن کمتری به بدنه تسمه نقاله وارد‌ می‌شود در نتیجه به مقدار قابل توجهی از تغییر شکل دادن تسمه نقاله جلوگیری‌ می‌شود. رول تسمه نقاله را هر 90 روز بچرخانید، این امر باعث ‌ می‌شود نیروی ناشی از وزن تسمه نقاله به طور مساوی در سراسر بدنه تسمه نقاله توزیع شود. در صورتی که این حالت امکان پذیر نیست‌ می‌توان رول تسمه نقاله را به صورت عمودی روی یک پالت چوبی قرار داد تا از ارتباط تسمه نقاله با رطوبت و کف سرد یا گرم زمین جلوگیری شود. رول تسمه نقاله، اگر روی صورت عمودی (یعنی بر روی سطح تسمه نقاله) قرار دارد، باید هر شش هفته کمی جابجا شود تا تسمه نقاله در مناطقی که تحت وزن هستند تغییر شکل دائم رخ ندهد. دقت نمایید سطحی که رول تسمه نقاله را روی آن قرار‌ می‌دهید حتما صاف و سفت باشد.

 رول تسمه نقاله را نباید روی لبه‌های تسمه نقاله قرار داد (شکل3). این مورد ممکن است منجر به ایجاد انحنا در تسمه نقاله گردد. در این حالت کل وزن تسمه نقاله بر روی یک لبه وارد‌ می‌شود باعث ایجاد تغییر شکل‌ می‌شود. همچنین در تسمه نقاله‌های منجیدی، منجیدهایی که با سطح زمین در تماس هستند، رطوبت را به خود جذب‌ می‌کنند که این مورد علاوه بر کاستن از استحکام تسمه نقاله، منجر به تغییر شکل تسمه نقاله نیز‌ می‌شود.  همچنین تسمه نقاله را باید ببندید که از چرخش آن جلوگیری شود.

شکل 2 نحوه نگهداری صحیح تسمه نقاله

شکل 3 نمونه ای از نگه داری غیر اصولی رول تسمه نقاله

از نگه داری تسمه نقاله در محیطی با تغییرات بیش از حد دما باید اجتناب شود و آن را نباید در مجاورت بخاری، شوفاژ و سایر منابع گرمایی قرار داد. ساختار لاستیک تسمه نقاله وقتی در معرض تغییرات دمایی شدید قرار‌ می‌گیرد تغییر‌ می‌کند و از خواص آن کاسته‌ می‌شود. همچنین در تسمه نقاله‌های استیل کورد، وقتی در معرض گرما قرار‌ می‌گیرند، به علت تفاوت در ضریب انبساط گرمایی کورد فلزی و لاستیک، از چسبندگی بین کورد فلزی و لاستیک کاسته‌ می‌شود که این مورد باعث کم شدن استحکام کلی تسمه نقاله‌ می‌شود. همانطور که گرما روی ذخیره تسمه نقاله تأثیر منفی‌ می‌گذارد، دمای سرد نیز در مدت زمان طولانی منجر به قلوه کن شدن (flat spotting) و نازک تر شدن تسمه نقاله‌ می‌شود. تسمه نقاله‌ها به طور ایده آل باید در محیط بسته  و در دمای صفر تا 25 درجه سانتی گراد نگهداری شوند. اگر تسمه نقاله  را در دمای زیر صفر درجه سانتی گراد نگهداری‌ می‌کنید، توصیه‌ می‌شود تسمه نقاله را حداقل به مدت 24 ساعت در دمای 10 درجه سانتی گراد قرار دهید تا انعطاف پذیری تسمه نقاله افزایش و احتمال آسیب دیدن آن کاهش یابد. همچنین تسمه نقاله‌ها نباید در مکان‌های مرطوب یا در مناطقی که روغن، بنزین، رنگ و … در آن ذخیره شده اند نگهداری شوند.

تسمه نقاله را نباید در محلی که ترانسفورماتورهای بزرگ، جریان فشار قوی، لامپ بخار جیوه، لامپ فلورسنت وجود دارد انبار کرد. چون این موارد باعث بوجود آمدن ازون‌ می‌شوند. ازون برای بعضی از لاستیک‌ها مضر است و باعث فرسایش زودرس آن‌ می‌شود.

همچنین اگر قرار است تسمه نقاله را به مدت طولانی در مکانی باز قرار دهید حتما محافظ برزنتی برای جلوگیری تابش نور خورشید و جذب رطوبت قرار دهید بخصوص در مناطق ساحلی و جنوبی کشور که میزان دما و رطوبت زیاد است این امر ضروری است. در کل یک مکان بسته خشک بدون تابش مستقیم نور خورشید برای انبار کردن توصیه می‌شود ولی اگر انبار مناسب امکان پذیر نیست، تسمه نقاله‌ها حداقل باید با روکش برزنتی پوشانده شوند و در برابر آسیب‌های محیطی محافظت شوند. همچنین، منطقی است که تسمه نقاله بلااستفاده را تا زمان استفاده، در بسته محافظ کارخانه سازنده نگهداری کنید. تسمه نقاله مورد استفاده باید قبل از نگهداری کاملاً تمیز و خشک شود.

حمل تسمه نقاله

برای بلند کردن یک رول تسمه نقاله، روش ترجیحی این است که یک میله فولادی با اندازه مناسب را از طریق سوراخ مرکزی هسته وارد کرده و بند یا زنجیرهای دستگاه بالابر را به انتهای میله فولادی وصل کنید(شکل 4).

شکل 4 روش توصیه شده برای بلند کردن رول تسمه نقاله

دقت نمایید که عرض اتصالات باید از عرض تسمه نقاله بیشتر باشد تا از آسیب رسیدن به لبه‌های تسمه نقاله جلوگیری شود. برای حالتی که که دو رول تسمه نقاله به هم متصل شده اند (شکل 5) باید دو میله فولادی از وسط هسته رد کرد.

شکل 5 دو رول تسمه نقاله متصل به هم

برای حمل تسمه نقاله به هیچ وجه نباید زنجیر یا بند را به منظور بلند کردن دور تسمه نقاله ببندید (شکل6). بر اثر توزیع نابرابر بار، ممکن است رول به یک سمت چرخیده و باعث آسیب به پرسنل شود.

شکل 6 روش غیر اصولی و خطرناک بلند کردن رول تسمه نقاله

گردآورنده: فرزاد شیرمحمدلی