مروری بر تمامی دلایل انحراف تسمه نقاله

انحراف تسمه نقاله یکی از مشکلات اساسی عملکرد سیستم تسمه نقاله است. در حال حاضر عواملی به عنوان علت آن شناخته شده است، با این حال، علل انحراف و تأثیر آن بر روی تسمه نقاله فقط بر اساس تجربه قابل پیش بینی است. این مشکل سالانه خسارات مالی وجانی هنگفتی را به صنعت‌های مختلف وارد‌ می‌کند. مشکلی که در صورت برطرف شدن باعث افزایش طول عمر تسمه نقاله نیز می شود.

دلایل انحراف تسمه نقاله را می توان به سه قسمت عمده تصادفی، تناوبی و دایمی تقسیم بندی کرد. در ادامه به بررسی برخی عوامل که تاثیرگذاری بیشتری در انحراف تسمه نقاله می شوند اشاره می گردد:

1- تصادفی:

1-1- شرایط محیطی:

هنگامی که یک سیستم تسمه نقاله در فضای باز قرار دارد، باد جانبی می تواند تسمه نقاله را از تنظیم خارج کند.

میزان انحراف تسمه نقاله به موارد زیر بستگی دارد:

• سرعت باد
• عرض تسمه نقاله
• زاویه باد و تسمه نقاله
• وزن تسمه نقاله و مواد انتقالی

در این ویدیو انحراف تسمه نقاله دیده می شود که ناشی از نیروی باد جانبی مداوم بر تسمه نقاله است:

همچنین اگر برف یا باران یک لبه تسمه نقاله را خیس کند، اصطکاک بین تسمه نقاله و رولیک ها را تغییر خواهد داد بنابراین نیروی اصطکاکی که از طرف رولیک ها به تسمه نقاله وارد می شود در دو لبه یکسان نیست. همچنین به علت وجود مواد برگشتی در روی تسمه نقاله، هرکدام از رولیک ها نچرخد و ثابت بایستد، علاوه بر خوردگی و از بین رفتن رولیک، باعث بوجود آمدن نیروی اصطکاکی بین تسمه نقاله و رولیک می شود. این اختلاف نیرو در دو لبه، می تواند در تسمه نقاله هایی که بار سبک حمل می کنند منجر به انحراف گردد. حتی تابش نور خورشید به یک لبه تسمه نقاله باعث کش آمدن این لبه شده و باعث انحراف گردد.

2-1- مواد چسبیده به یک سمت پولی

پولی ها جهت حرکت تسمه نقاله را در هنگام حرکت تغییر می دهند.  برای عملکرد مطلوب تسمه نقاله ، پولی ها باید استوانه ای باشند. در مورد پولی های خمیده ، پولی باید متقارن باشد. با چسبیدن مواد انتقالی به یک سمت پولی، شعاع پولی در این قسمت بیشتر می شود و این مورد منجر به انحراف تسمه نقاله می شود که در ویدیو زیر نشان داده شده است. لازم به ذکر است که اگر یک قیمت از پولی لگینگ نیز ساییده شده و از بین برود شعاع پولی تغییر کرده و باعث انحراف تسمه نقاله می شود.

3-1- جسم خارجی گیر کرده در سازه سیستم تسمه نقاله

عملکرد صحیح تسمه نقاله از تماس لبه تسمه نقاله با سازه سیستم تسمه نقاله جلوگیری می کند که این مورد باعث اجتناب از آسیب دیدن لبه تسمه نقاله می شود. این مورد علاوه بر آسیب رساندن به تسمه نقاله باعث انحراف آن نیز می شود

2- تناوبی:

1-2- بارگیری خارج از مرکز تسمه نقاله

بارگذاری متمرکز و عمودی مواد فله ای  بر روی تسمه نقاله، امکان کارایی مناسب تسمه نقاله را ممکن می سازد. وزن مواد فله و ضربه این مواد در هنگام بارگیری بر عملکرد تسمه نقاله تاثیرگذار است. در این ویدیو انحراف تسمه نقاله ناشی از بارگیری خارج از مرکز و غیر عمودی را نشان می دهد:

2-2- انحراف تسمه نقاله به دلیل اسپلایس غیراصولی

برای کارکرد مطلوب تسمه نقاله لازم است که خود تسمه نقاله باید صاف و یکنواخت باشد. در فرایند اتصال دوسر تسمه از صاف و اصولی بودن اتصال اطمینان حاصل کنید. هنگامی که اسپلایس به طور مطلوب انجام نشده باشد و تراز دو انتهای تسمه نقاله دقیق نباشد ، صاف بودن و هم ترازی کل تسمه نقاله از بین می رود و باعث انحراف تسمه نقاله می شود. همچنین اگر دو تسمه نقاله با مشخصات (نوع، عرض یا ضخامت تسمه نقاله) متفاوت به یکدیگر اتصال داده شود باعث رخ دادن انحراف در تسمه نقاله می گردد.

3-2- تنظیم نامناسب پولی اسنب یا پولی کششی:

محور این دو باید بر محور حرکت تسمه نقاله عمود باشد. همچنین این دو با تنظیم کشش تسمه نقاله باعث عملکرد مطلوب آن می شوند. اگر تنظیم این دو به صورت صحیح انجام نشود باعث شل یا سفت شدن تسمه نقاله می شود. در صورت سفت بودن بیش از حد تسمه نقاله، حالت cupped belt اتفاق میافتد که می تواند منجر به انحراف تسمه نقاله گردد.

شکل 1 – نمونه ای از cupped belt که بر اثر کشش بیش از حد یا ایراد در تسمه نقاله ایجاد می شود

4-2- شرایط نامناسب تسمه نقاله:

تحت چندین حالت مختلف ممکن است که انحراف تسمه نقاله به خاطر خود تسمه نقاله باشد:

1-4-2- اگر تسمه نقاله ساییده یا کش آمده باشد: در این حالت علائم ترک خوردگی یا ساییده شدن در پوشش لاستیکی تسمه نقاله قابل مشاهده است.

2-4-2- نگهداری نامناسب تسمه نقاله: تحت نگه داری نامناسب ممکن است یک لبه تسمه کش بیاید و از لبه دیگر بلندتر باشد. در این حالت تسمه نقاله بعد نصب منحرف خواهد شد. البته کش آمدگی تسمه نقاله می تواند بر اساس حرارت یا حتی تابش آفتاب نیز اتفاق بیافتد.

شکل 2 – نمونه ای از کش آمدن یک لبه ی تسمه نقاله بر اثر نگه داری نادرست

شکل 3 – نمونه ای از نگهداری نامناسب تسمه نقاله که منجر به ایجاد انحنا در لبه های تسمه نقاله می گردد

3-4-2- ساخت نامناسب تسمه نقاله: در برخی مواقع ممکن است تسمه نقاله در هنگام ساخت دارای غیریکنواختی یا اعوجاج باشد که این مورد می تواند منجر به انحراف تسمه نقاله گردد.

4-4-2- اگر در منجید یا کورد فلزی تسمه نقاله پارگی ایجاد شده باشد یا تسمه نقاله دچار پارگی یا هر نوع آسیب دیگر شده باشد ممکن است تسمه نقاله از حالت صاف بودن خارج شده و منجر به انحراف شود.

3- دایمی:

1-3- تنظیم نامناسب رولیک ها:

تراز خوب و دقیق رولیک ها به عملکرد خوب تسمه نقاله کمک می کند. تراز صحیح رولیک ها رفتار حرکتی تسمه نقاله را بهبود می بخشد و مصرف انرژی آن را در گذر از هر رولیک کاهش می دهد. در این ویدیو انحراف ناشی از حرکت یکی از رولیک ها دیده می شود:

2-3- چرخش افقی رولیک ها:

چرخش افقی رولیک ها می تواند باعث رانده شدن تسمه نقاله به یک سمت شود. البته در برخی مواقع ممکن است این چرخش مورد نیاز باشد مثل سیستم انتقال های که دارای انحنا هستند. با این حال ، در یک سیستم تسمه نقاله مستقیم ، این مسئله منجر به انحراف تسمه نقاله می شود و می تواند باعث آسیب به لبه تسمه نقاله و همچنین افزایش مصرف انرژی شود. در ویدیو زیر انحراف تسمه نقاله ناشی از چرخش افقی رولیک حول محور عمودی نشان داده می شود:

3-3- چرخش عمودی رولیک ها:

تراز خوب و دقیق رولیک ها به عملکرد خوب تسمه نقاله کمک می کند. زاویه رولیک ها هر دو طرف باید یکسان باشد. رولیک ها نسبت به محور حرکت تسمه نقاله باید متقارن باشد. البته در محل انحنای افقی تسمه نقاله مستثنی است و رولیک ها می توانند زاویه دار باشند. در ویدیو زیر چرخش عمودی رولیک ها که منجر به انحراف تسمه نقاله شده است نشان داده می شود:

4-3- تنظیم نا مناسب محور پولی محرکه

پولی ها جهت حرکت تسمه نقاله را در هنگام حرکت از بالا به پایین و بالعکس تغییر می دهند. محور پولی باید بر جهت حرکت تسمه نقاله عمود باشد.

5-3- تنظیم نامناسب بغل­بندها:

هنگامی که دو طرف بغل­بند به طور صحیح نصب نشود، یک طرف بغل­بند نیروی بیشتری به تسمه نقاله وارد می کند که می تواند منجر به کشش بیشتر و اصطکاک بیشتر در آن لبه تسمه نقاله می شود.

شکل 4 – شماتیکی از تنظیم نادرست بغل ­بند (skirtboard) که نیروی بیشتری به یم لبه تسمه نقاله وارد می کند.

جدول عیب یابی انحراف تسمه نقاله:

در خیلی از مواقع تشخیص علت ایجاد انحراف قابل تشخیص است. در جدول زیر برخی از انحراف هایی که در تسمه نقاله ها رخ می دهد، به همراه علت رخ دادن این انحراف ها و راه حل رفع این علل به ترتیب احتمال رخ دادن قید شده است:

استفاده از یک انحراف گیر مناسب می تواند بسیاری از این مشکلات را برطرف کرده و از هزینه های تعمیر و متوقف شدن خط تولید جلوگیری کند. انحراف گیرهای شرکت Hosch آلمان انتخابی مناسب و مطمئن برای برطرف کردن مشکلات انحرافات تسمه نقاله می باشند.

گردآورنده: فرزاد شیرمحمدلی